Nhiều nhà đầu tư cũng đã chọn thị trường vàng như là một kênh sinh lợi. Đáp ứng nhu cầu đó, hàng loạt sàn giao dịch vàng đã xảy ra, với khối lượng giao dịch cực lớn.
Cơn sốt diễn ra chỉ trong 1-2 ngày và trong phạm vi hẹp. Mọi
người đã nhận thấy đó là một cơn sốt ảo. Tuy nhiên, đằng sau đó cũng có khá
nhiều yếu tố góp phần tạo nên cơn sốt đó.
VietNamNet đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trung Anh –
Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Vàng VI NA về tình hình cung cầu trên thị
trường vàng 2009 và cơn sốt hồi tháng 11.
Đánh giá chung của ông về thị trường vàng năm 2009?
Năm 2009 là năm tăng giá thứ 9 liên
tiếp của thị trường vàng, và cũng là năm tăng giá mạnh nhất. Thị trường vàng đã
phá vỡ mốc kỷ lục cũ 1.033 USD/ounce của năm 2008, và thiết lập mức kỷ lục mới
ở 1.226,5 USD/ounce.
Theo tôi, thị trường vàng trong năm vừa qua được sự hỗ trợ
không chỉ động thái mua vào của các ngân hàng trung ương, mà còn là sự sụt giảm
mạnh mẽ của đồng USD. Chính các gói cứu trợ khổng lồ của chính phủ nhiều nước
cũng đã bơm một lượng tiền khổng lồ vào nền kinh tế và dòng tiền này một phần
nào đó đã chảy vào thị trường vàng.
Tại Việt Nam, nhiều nhà đầu tư cũng đã chọn thị trường vàng
như là một kênh sinh lợi. Đáp ứng nhu cầu đó, hàng loạt sàn giao dịch vàng đã
xảy ra, với khối lượng giao dịch cực lớn, biến động giá rất mạnh.
Tuy nhiên, sự điều hành yếu kém của một số chủ sàn đã gây
thiệt hại cho nhiều nhà đầu tư, trong khi giá vàng biến động mạnh cũng đã có
những tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế trong nước.
Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định yêu cầu các sàn
vàng ngừng hoạt động trước thời điểm 30/3/2010. Việc này đã khiến hoạt động đầu
tư vào sàn vàng giảm mạnh, tuy nhiên không thể chối cãi một thực tế rằng nhu
cầu đầu tư và giao dịch vàng hiện nay là rất lớn.
Theo ông, đâu là điểm nhấn trong năm 2009?
Trong 3 quý đầu năm 2009, giá vàng đã
đi ngang trong biên độ rộng, dù có thời điểm quay trở lại trên mốc 1.000
USD/ounce. Lý giải cho điều này, theo tôi là khi đó chưa ai biết được khủng
hoảng sẽ kéo dài bao lâu và khi nào là đáy, do đó giới đầu tư chưa hoàn toàn
mạnh tay đổ tiền vào thị trường kim loại quý này. Trong khi đó, giai đoạn 9
tháng đầu năm cũng chưa đến mùa vàng vật chất.
Thị trường vàng chỉ thật sự tăng mạnh trong quý 4/2009 và
dấu mốc quan trọng nhất của thị trường vàng trong năm qua có lẽ là việc phá vỡ
mức kỷ lục 1.033 USD/ounce vào ngày 6/10, cũng như việc thiết lập mức kỷ lục
mới tại 1.226,5 USD/ounce vào ngày 2/12.
Việc đồng USD liên tục mất giá đã khiến các ngân hàng trung
ương muốn đa dạng hóa kho dự trữ ngoại hối bằng cách mua vàng. Trong khi đó,
một phần trong kế hoạch bán ra 403 tấn vàng của IMF cũng đã tìm được chủ nhân.
Những yếu tố này đã khiến thị trường đạt mức kỷ lục cao nhất moi thời đại tại
1.226.
Nhưng kể từ mức kỷ lục đó, giá vàng đã sụt giảm liên tục và
hiện tại rớt về dưới 1.100 USD/ounce. Tuy nhiên, giá vàng đã không giảm đột
ngột như lo ngại của các nhà đầu tư. Theo tôi, do dòng tiền chảy vào thị trường
vàng là dòng tiền dài hạn, không phải là dòng tiền nóng, nên việc rút ra nhanh
hay chậm sẽ còn tùy thuộc vào tình hình nền kinh tế.
Năm 2009 cũng chứng kiến hoạt động mua vào mạnh mẽ của các
quỹ đầu cơ vàng, mà cụ thể là quỹ SPDR Gold Trust. Trong khi đó, các công ty
khai thác vàng như Barrick Gold cũng đẩy
mạnh việc mua trở lại các hợp đồng phòng hộ giá đã ký trước đó khi thấy giá
vàng tăng mạnh mẽ.
Lượng giao dịch trong thị trường cũng đạt mức kỷ lục chưa
từng có, với số lượng hợp đồng đầu cơ lên mức cao chưa từng thấy trên sàn COMEX
trong tháng 11. Nhìn chung, năm 2009, nhất là thời điểm quý 4 là quãng thời
gian tuyệt vời nhất của thị trường kim loại quý này tính từ trước đến giờ.
Theo ông, nguyên nhân nào dẫn tới đợt sốt vàng hồi giữa
tháng 11/2009?
Việc giá vàng tăng lên tới mức 29,3
triệu đồng/lượng hồi giữa tháng 11/2009, theo tôi có những nguyên nhân sau đây:
Thứ nhất có thể xem đó là hệ quả của việc Ngân hàng Nhà nước
cấm không cho nhập khẩu vàng kể từ hồi nửa cuối năm 2008. Trong khi đó, đầu năm
2009 đã xuất đi một khối lượng vàng khổng lồ do giá vàng thế giới tăng cao.
Cơn sốt đồng USD trên thị trường chợ đen cũng góp phần đẩy
giá vàng tăng cao, khi nhiều nhà đầu tư quyết định găm hàng chứ không bán vàng
ra, với kỳ vọng sẽ tỷ giá USD/VND sẽ tiếp tục tăng cao.
Thứ ba là do tâm lý của các nhà đầu tư, thấy mọi người đổ xô
đi mua vàng, có lợi nhuận cao trong thời gian ngắn, thì nhiều người cũng theo
tâm lý bầy đàn nhảy vào kênh đầu tư này. Bên cạnh đó, người Việt Nam ta cũng có
thói quen mua vàng vào thời điểm cuối năm, cũng là mùa cưới và là mùa lễ Tết.
Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ hơn thì ta thấy về bản chất thời điểm sốt giá cao này giao dịch
vàng vật chất nhiều nhưng khối lượng giao dịch lại rất nhỏ.
Theo thống kê giao dịch của các tiệm vàng bán lẻ ngoài Hà
Nội (trung tâm sốt giá), thì khối lượng giao dịch chỉ khoảng 2 nghìn
lượng/ngày, trong khi tại TP.HCM, giá cũng tăng nhưng không có hiện tượng đổ xô
đi mua vàng, và khối lượng giao dịch ở thành phố phía Nam này cũng rất ít.
Điều này cho thấy rằng, đây chỉ là hiện tượng sốt ảo, khi mà
thông thường ở cùng thời điểm các năm trước, khối lượng của TP.HCM cả bán sỉ và
lẻ từ 20 nghìn đến 50 nghìn lượng 1 ngày, trong khi Hà Nội cũng thường khoảng
10 đến 20 nghìn lượng/ngày.
Nhưng có một nguyên nhân chính gây ra hiện tượng sốt ảo tại
thời điểm đó mà có lẽ ít nhiều người biết, đó là hoạt động tất toán hợp đồng
cho vay vàng của các ngân hàng.
Như chúng ta biết khi giá vàng thế giới tăng cao, nhiều tiệm
vàng và các nhà đầu tư tại Việt Nam đã nghĩ rằng đó có thể là đỉnh và vay vàng
tại các ngân hàng bán ra liên tục, nhưng không ngờ rằng giá vàng thế giới đã
tiếp tục tăng mạnh.
Giá vàng Việt Nam cũng tăng sát theo giá thế giới, khiến các
nhà đầu tư đã vay vàng ngân hàng bán ra trước đây buộc phải bổ sung tài sản đảm
bảo, nhưng không thể đủ thanh khoản do trạng thái dồn quá lớn.
Trước hoàn cảnh này, nhiều ngân hàng lần lượt tự động tất
toán bằng cách buộc các nhà đầu tư và tiệm vàng đã vay phải mua lại theo giá
ngân hàng công bố. Ngân hàng lúc này cũng không có dư vàng để bán, nên phải tìm
mua trên thị trường tự do. Với một khối lượng lớn nhu cầu như vậy, thị trường
không thể đáp ứng kịp, do không thể nhập khẩu và gia công kịp.
Các ngân hàng vẫn bắt phải mua, giá càng bị đẩy lên, càng
buộc phải mua, giá tiếp tục tăng và gây ra
hiện tượng sốt giá liên tục và rất nhanh. Cơn sốt giá chỉ chấm dứt khi
các hợp đồng vay vàng đã bị tất toán hết và giá sẽ trở lại thời điểm ban đầu.
Minh chứng cho việc này là chênh lệch mua bán lên tới 1 – 1,5 triệu/lượng. Thật
ra, đó chỉ là cơn sốt của giới kinh doanh vàng vật chất và ngân hàng.
Ông đánh giá thế nào về tình hình xuất nhập khẩu vàng
trong năm 2009?
Kể từ tháng 6 năm 2008 Việt Nam đã ngừng hoạt động nhập khẩu vàng. Khi
vàng miếng trong nước tăng sốt trong tháng 11/2009, Chính phủ và Ngân hàng Nhà
nước buộc phải tuyên bố nối lại nhập khẩu vàng miếng với khối lượng không hạn
chế để hạ nhiệt giá.
Tuy nhiên, khối lượng nhập chỉ diễn ra trong tháng 11 này
với 6,8 tấn vàng. Khối lượng này tương đối yếu, do lượng USD trong nước cũng
đang thiếu hụt, và các doanh nghiệp không ưu tiên USD để nhập khẩu vàng.
Về tình hình xuất, không có số liệu cụ thể nhưng theo một số
nguồn tin, lượng vàng miếng xuất khẩu trong tháng 3 và tháng 4 có thể lên đến
gần 70 tấn, gần bằng kim ngạch nhập khẩu của cả năm ngoái. Cũng theo nguồn tin
này, có thể lượng vàng dự trữ trong dân không còn nhiều, nên giao dịch vẫn trầm
lắng cho dù giá lên cao kỷ lục.
Vietnamnet
